AEOP Arabako ESIan
Antibiotikoak optimizatzeko programek antibiotikoen preskripzioa optimizatzen lan egiten dute, behar dituzten pazienteen pronostikoa hobetzeko, ondorio kaltegarriak minimizatzeko, erresistentziaren agerpena kontrolatzeko eta kostu-tratamendu eraginkorren erabilera bermatzeko
Antibiotikoen bidezko tratamenduarekiko erresistenteak diren bakterioek eragindako infekzioak agertzea eta hedatzea osasun publikoak aurre egin beharreko mehatxu larrienetako bat da, eta medikuntza modernoaren erronka garrantzitsuenetako bat da. Antibiotikoak modu desegokian eta bereizi gabe erabiltzea da antibiotikoekiko erresistentzia gehien eragiten duen faktoreetako bat, eragin kliniko, epidemiologiko eta mikrobiologiko handia eragiten baitu.
Europa osoan 33 000 pertsona inguru hiltzen dira urtero bakterio erresistenteek eragindako ospitale-infekzioen ondorioz. 2016an 2956 pertsona hil ziren Espainian infekzio horien ondorioz. Kontuan hartu behar da, gainera, infekzio horien tratamenduak urtean 1500 milioi euroko kostu erantsia dakarrela Europar Batasunean (EB), eta horrek, zifra nazionaletara estrapolatuta, 150 milioi euroko kostua dakar urtean. Premiazko neurriak hartzen ez badira, kalkulatzen da 35 urtetan infekzio multierresistenteei egotz dakizkiekeen heriotzen kopurua urtean 390 000 izatera iritsiko zela Europa osoan — urtean 40 000 heriotza inguru Espainian — eta minbiziari aurre egitea heriotza-kausa nagusi gisa.
Arazoaren garrantzia egoera horri aurre egiteko modu koordinatuan lan egiten duten nazioarteko foro eta erakundeen zerrendan islatzen da: Nazio Batuen Erakundea (NBE), Osasunaren Mundu Erakundea (OME), Animalien Osasunaren Mundu Erakundea (OIE) edo G-20 (G-20), arazo hori aztertzen laguntzen duten estrategia eta lantalde espezifikoak dituzte.
Erresistentzia antibiotikoari aurre egitea ere EBren lehentasuna da, estrategia bateratua ezarri baitu gai horren aurrean. 2011ko azaroan, Europako Parlamentuak ebazpen ez-legegile bat argitaratu zuen, Erresistentzia Antimikrobianoei buruzko Ekintza Plan Zuzentzailea (2011-2016) ezarri zuena, 13 herrialdetan plan nazionalak abian jartzea sustatzeko. Horien artean zegoen Espainia, 2014an Antibiotikoen Erresistentziaren aurkako Plan Nazionala (PRAN) onartu zuena.
Azken urteotako praktika medikoak bilakaera izugarria izan du, eta horrek pazienteen konplexutasuna eta haiei eragiten dieten infekzioak areagotzea ere ekarri du. Ospitaleratutako gaixoen % 25-41 antibiotikoekin tratatzen dituzte, eta % 60k gutxienez dosi bat jasotzen dute ospitaleratuta dauden bitartean. Aginduen % 30-50 hobetu daitezke.
AEOP (Antibiotikoak optimizatzeko programak) antibiotikoen erabilera hobetzen laguntzea helburu duten ospitale-programak dira. Gaixotasun infekziosoen tratamendu antibiotikoan erabakiak hartzeko prozesuan profesional klinikoei laguntzeko filosofia du, honako helburu hauekin:
- Infekzioen ospitale-tratamenduan emaitza kliniko onenak lortzea.
- Antimikrobianoen erabilerarekin lotutako gertaera kaltegarrien maiztasuna minimizatzea, erresistentzia-larrialdia barne.
- Antibiotikoen erabilera eraginkorra sustatzea, osasun-baliabide gisa.
- Tratamendu kostu-eraginkorrak lortzea: nahiz eta helburu nagusia ez izan, AEOP programek aurrezpen ekonomiko handia lor dezakete (ez bakarrik gastu farmazeutikoan, baita sarrera-egunen murrizketan, antimikrobianoen, kateterren eta abarren erabileraren ondoriozko gastuetan ere), eta bibliografia ugarik uste du programa horiek autofinantzatzen direla.
Asistentziaren kalitatea hobetzeko diseinatutako programak dira AEOP programak. AEOPen esparru instituzionalak bi esparru nagusi ditu:
- Infekzioen Batzordea: ospitaleetan mikrobioen aurkako politika zuzentzeko eskumena du, eta, beraz, AEOP bat diseinatzeko eta ezartzeko erreferentzia-esparru naturala da.
- Ospitaleko Zuzendaritza eta Kalitate Batzordea: Zuzendaritza Medikoak, ospitaleetako asistentzia-kalitatearen bermatzaile gisa, osasun-arazo larri hori bere gain hartzeko erantzukizuna du. Era berean, AEOPek ospitaleko Kalitate Batzordearen bultzada eta laguntza izan behar dute, eta ospitaleko eremu osorako programa estrategikotzat hartu behar dituzte.
Arabako ESIako AEOP taldea 2014ko urrian hasi zen lanean, eta diziplina anitzeko osaera du:
- Mikrobiologia Zerbitzua: Andrés Canut, María Luz Cordón eta Amaia Aguirre.
- Gaixotasun infekziosoen unitatea: Zuriñe Ortiz de Zárate, Ester Sáez de Adana, Joseba Portu, Juan Carlos Gainzarain eta Miguel Ángel Morán.
- Farmazia Zerbitzua: Olatz Urbina.
- Pediatria Zerbitzua: María Concepción Salado.
- Medikuntza eta Zainketa Intentsiboetako Unitatea: Sergio Martínez eta Alejandro Martín.
- Prebentzio Medikuntza Zerbitzua: Daysy Lucía Delgado.
- Kalitate Unitatea: Judith Díaz.
- Zain Barneko Taldea: Victoria Armenteros.
Zerbitzu hauen lankidetza puntualak:
- Etxeko ospitalizazioa.
- Larrialdiak.
- Digestio-aparatua.
- Pneumologia.
- Kirurgia orokorra eta digestio-aparatukoa.
- Urologia.
- Neurologia.
- Kirurgia ortopedikoa eta traumatologia.
Diziplina anitzeko aldizkako bilerak, helburu hauekin:
- AUOren mikrobioen aurkako tratamendu-gida sortzea, tokiko mikroorganismoetara egokituta.
- Arazo zehatzak konpontzea: antimikrobianoen hornikuntzarik eza, infekzio problematikoak (kateterreko infekzioak etxeko nutrizio parenteralean, kutsatzaileak hemokultiboetan, etab.), azaleratzen ari diren gaixotasunak (gripea, elgorria, covid-a), kasu konplexuak bateratzea.
- Mikrobiologia Zerbitzuaren eta Gaixotasun Infekziosoen Unitatearen arteko eguneroko harremana, hemokultiboen eta klostridioide lausoen emaitzak azkar jakinarazteko, eta profesional kliniko arduradunei emaitzak jakinarazteko, behin-behineko tratamendu antibiotikoaren proposamenarekin (pertsonala, telefonikoa eta/edo idatziz eboluzioan).
- Profesionalek eskatutako kontsultak ebaztea.
- Mikroorganismo multierresistenteak eta paziente konplexuak tratatzeko aholkularitza.
- 2021eko urriaz geroztik, AUO Santiagon adimen artifizialeko programa pilotu bat hasi da AEOPri laguntzeko (WASPSS). Programa horren barruan sartzen da inpaktu handiko antimikrobianoak zaintzea (Carbapenemes, Piperacilina/tazobactam, Anti-pseudomonikoak, Anti-estafilokozikoak, Quinolonak), 72 ordutik gorako espektro endobenoso zabaleko antibiotikoak, iraupen luzeko tratamendu antimikrobianoa eta mikroorganismo multierresistenteen tratamendua.
- Prestakuntza- eta dibulgazio-jarduerak: egoiliarrentzako prestakuntza-ikastaroa, saio orokorretako dibulgazioa eta zerbitzuetako saioak.
