Lidergoari eta humanismoari buruzko kontakizunak, Erizaintzaren Nazioarteko Egunaren harira, Araba ESIn

Kaosaren eta ziurgabetasunaren lehen egunak igarota, egunean bi edo hiru aldiz aldatzen ziren protokoloak. Koronabirusak zituzten pazienteei arreta emateak sortzen zigun beldurra, hain sintomatologia aldakorra baitzuten, non behin eta berriz zalantzan jartzen baitziguten zerbitzuaren barruan zuten kokapena. Pazienteen larritasuna bera. Gure beldurrak kutsadurari berari eta gure senide hurbilenei. Gai horiek gaindituta, osasun-krisiaren garrantzian murgiltzen gara: gure pazienteen hasierako eta premiazko arretan.

Egun oso gogorrak izan ziren, asistentzia-karga handia izan zuten, eta, batez ere, karga emozional handia. Inoiz ez genituen hainbeste adineko eta ez hain adineko lagun lagundu beren bizitzaren azken bidean. Inoiz ez dugu hainbeste sedazio hasi Larrialdietatik. Inoiz ez dugu hainbeste pertsona bakarrik ikusi. Hala ere, haiei guztiei ez zitzaien inoiz falta izan bilketa-eskurik, ezti-begiradarik edo samurtasun-hitzik.

Egun gogorrak izan badira ere, nire bihotzean onena geratzen da, AUO Santiagoko Larrialdi Zerbitzuan dagoen erizain talde handia. Batzuen eta besteen arteko etengabeko laguntza. Langile guztiek gehiegizko txandak betetzeko erabateko prestasuna izatea. Gogo-hitzak eta adeitasun-keinuak. Gure arteko konplizitate-begiradak.

Osasunaren arloko profesionalak garela uste dugu, besteak beste, komunikazioa, erantzukizuna, enpatia, egokitzeko eta arazoak konpontzeko gaitasuna dutenak. Baina ezaugarri hauetakoren bat goraipatu behar badut, adiskidetasunarena da. Erizaintzako taldearen eta zerbitzuan lan egiten duten gainerako langileen laguntasuna.

Horiei guztiei esker, askoz hobeto eraman ahal izan ditut lan handiko egun hauek eta irribarre egin ahal izan diot nire seme txikiari egunero galdetzen zidanean, ama, gaur koronabirusaren aurka borrokatu zara? Beti erantzuten nion; ama birus txarraren aurka borrokatu da, baina ez bakarrik, beti nire kideekin, "Talde lana maitia!!".

Laura Ochoa 
Larrialdietako zerbitzua | AUO Santiago

Beti pentsatu izan dut bizitzak zure bidean erronka eta oztopo berriak jartzen dizkizula, hartu behar dituzunak eta atzera egiteko aukerarik ez dutenak.

25 urte baino gehiagoko esperientzia profesionalaren ondoren, eta profesionalki probatzen eta azala sendatzen ari zaizkizun ibilbide askoren ondoren, bat-batean, beste erronka bati aurre egin behar diozu, garrantzi handikoa eta kontrolatzeko zaila dena, hasiera batean zure eskema aldaraziz, beti zaindu dituzunak zaintzeko moduari dagokionez, eta orduan bihurtzen da zure segurtasuna nahasmen eta zure indarra hauskortasun.

Eta inoiz baino gehiago behar zaituzten pertsonekin egiten duzu topo, inoiz baino beldur handiagoa dutelako eta inoiz ez direlako hain bakarrik egon. Eta gehiago jakin nahi duzu haietaz, nongoak diren, zenbat seme-alaba edo biloba dituzten, eta haiengan ikusten dituzu zure aita, zure ama, eta sentitzen duzu haien emozioa, mugikor baten bidez hitz egiten dutenean alabarekin, emaztearekin, senarrarekin; eta bizarra moztea edo orraztea bezalako keinu txiki bat aurrerantz jarraitzeko gogo apur bat gehiago bihurtzen da haientzat.

Eta ezagutzen duzu senide hori, eskularru batzuk, txabusina bat, maskara bat nola jantzi azaltzen diozuna, badakiena ordu gutxi batzuk baino ez dituela izango hainbeste maite duenarekin egoteko, eta zugan bilatzen duela kontsolamendu pixka bat, lasaitasun pixka bat, azalpen bat, horren guztiaren zergatia ulertarazteko eta, orduan, beste helburu bat planteatzen diozu zeure buruari, haiek eta zure taldeak berriz ere gogor egitea.

Eta lehen txaloek hunkitu egiten zaituzte, eta aurpegia eta izena jartzen diezu, zure kideenak direlako.

Eta sufritzen duena ikusteak eragindako sufrimenduaren ondoren, zorioneko sentitzen zara hura eman duen eta dena ematen jarraitzen duen talde bateko kide izateagatik, beti norabide berean arraun eginez, gu babesten eta zaintzen larrua utzi duten bi pertsona buru direla.

Eta bat-batean ez duzu txalorik egiten, konturatzen zarelako beti egin duzuna egiten duzula, egin behar duzuna, duela hainbeste urte lanbide hau aukeratu duzunagatik, zaindu!... eta lagun eta lagun maite bati esan ohi diodanez, dominak ez direlako lepotik zintzilikatzen, arimatik baizik.

Ana Ripa
7. A | AUO Txagorritxu

Pandemiarekin, nire lana egun batetik bestera aldatu zen martxoan; bat-batean, lan egiten dudan osasun-zentroko erizaindegia koordinatzeari ekin nion. Hasieratik, lankideek nigan jarri zuten ardurak eta konfiantzak astindu ninduen, baina aldi berean opari handia iruditu zitzaidan. Baliagarri sentitu nintzen.

Oso une bitxiak igaro ditut, eta grabatuta dauzkat, bereziki eragin baitidate: aitona-amona bikote baten heriotza, kobida hedatzea arreta ematen ari garen egoitzetako batean, 9 hilabeteko haur bat tartean zegoen gizarte-larrialdi bat eta beste batzuk.

Kutsatutako lagunekiko kezkak eta lanean jarraitzen genuenon segurtasunak loa kendu dit.

Negar egin dut koronabirusak ospitaleratutako gaixoen arretarako protokoloa irakurriz. Negar egin dut autoan, lanera nindoala, telefono bidezko kontsulta bati erantzunez, ama batek eskerrak ematen zizkidanean gure lanagatik, baita dutxan ere, familiarekin bazkaltzera eseri aurretik.

Plantillaren zati bat lekuz aldatuta edo bajan egonda, denborarekin, ziurgabetasunak, higadura fisikoak, frustrazioak, amorruak eta beldurrak hautsi egiten gintuen.

Baina barre ere egin dut, inoiz ez da txisterik falta izan, zer moduz zauden galdetuko didan norbait, jendearen babesa, txaloak...Goxoak eta landareak oparitu dizkigute, biserak, mantalak, maskarak, etab.

Beste zerbitzu publiko batzuetako, GKEetako eta herritarren laguntza-sareetako pertsona oso interesgarriak ezagutu eta lan egin dut, asko ikasi dut, eta, batez ere, jende zoragarria aurkitu dut nire lagunen artean, beti laguntzeko prest.

Gure zentroak 29.000 pertsona ditu, eta, gainera, Covid pazienteei aurrez aurreko arreta eman diegu Gasteizko heren batetik.

Ahalegin handia egin dugu eta badakigu ez dela hemen amaitzen, hau iraupen lasterketa bat da.

Hau idazten dudan bitartean hunkitu egiten naiz, baina nire lanbideaz eta kide naizen taldeaz harro nagoelako.

Beatriz Noarbe
Lakuabizkarra Osasun Zentroa

Abisatu gabe iritsi zen, inoiz imajinatu gabea gure lan-esperientzia urte guztietan, lan-erosotasuneko eremu batean instalatuta, baita errutina jakin batzuetan ere, gurea bezalako zeregin batean halakorik egon badaiteke, haren funtsezko tresna indibidualizatzea baita.

Covid-19 iritsi zen, dena suntsituz, denak deskokatuz, osasun osoa aldatuz, harreman modu ezagunak aldatuz eta orain arte ezagutzen genuen bezala laguntzea eragotziz.

Covidekin IMQ Igurco Arabarekin lankidetzan aritzeko proposamena ere iritsi zen, eta harekin sentimendu, sentsazio eta emozio ugari. Baina egoera berri orok sortzen duen urduritasun, beldur eta segurtasunik ezarekin ekin genion lanari.

Mehatxu gisa bizi gara, gero aukera bihurtu zen, erizaintza-taldean lanean hastea pertsona berri eta oso desberdinekin, lan-sistema berri eta desberdinekin, eta horiek behartu gintuzten antolatzeko modu berri eta desberdinetara, baina beti egon ziren presente profesional bakoitzaren gaitasuna eta ondo egiteko gogoa.

Asistentzia jarduera hasi ondoren, lehen inpresioak sakon markatu gintuen: paziente guztiek elkarren antza zuten! Bakardadea, nahasmena, estimulu afektiborik eza eta maiteek bakarrik eman ditzaketen zaintza bikainik eza berdintzen zizkien. Nabari zen, halaber, osasun-sistemak berak zailtasun handiak zituela halako elur-jausiei aurre egiteko, eta horrek "kontuz zaintzearen” falta eragiten zuela, erizainen arretarekin batera egon ohi dena.

Horren ondorioz, gainerako zereginak alde batera utzi gabe, talde osoak gaixoen itxurari duintasuna itzuli nahi izan genion, eta arreta berezia jarri genuen garbitasunean, orrazkeran, bizarra moztean, galdutako funtzionaltasuna berreskuratzen saiatuz eta, batez ere, NBEek eta pantailek baimentzen ziguten errespetu eta maitasun guztia transmititzen saiatuz.

Funtsezkoa izan zen konpainia itzultzea: bisitak erraztea, familiekin harremanetan jarriz (lan neketsua eta, aldi berean, suspergarria, berriz elkartzeko eta, batzuetan, agur esateko aukera eman zuena).

Gaur egun hainbat sentsazio izan ditzakegu egun horietaz, baina horietako batekin geratzen gara, klinikatik irteten ziren paziente askoren altarekin, txalo, zentzumen eta merezimenduen artean.

Elena Abascal eta Óscar Puelles
Zainketa Aringarrien taldea IMQ Igurco Araba zentro soziosanitarioan